بلاگ
تولید بطری پزشکی استاندارد: از مواد اولیه گرید دارویی تا آزمونهای کنترل کیفیت نهایی
۱. مقدمه: چرا «تولید بطری پزشکی» یک تخصص حیاتی است؟
در صنعت دارو، محصولات درمانی و مکملها، بستهبندی چیزی فراتر از یک نگهدارنده صرف است؛ بلکه یک لایه محافظ کلیدی است که ضامن سلامت محصول، ماندگاری و در نهایت، ایمنی مصرفکننده است. بنابراین، تولید بطری پزشکی نباید به سادگی یک “تولیدی بطری پلاستیکی” عمومی تلقی شود، بلکه نیازمند رعایت دقیقترین اصول فنی و بهداشتی است.
یک بطری پزشکی استاندارد باید عاری از هرگونه واکنش شیمیایی با محتویات، مقاوم در برابر عوامل محیطی و کاملاً ایمن باشد. این مهم تنها با یک فرآیند کنترلشده و چندمرحلهای حاصل میشود.

۲. فاز اول: انتخاب مواد اولیه گرید دارویی (Medical Grade)
مهمترین گام در تولید بطری پزشکی استاندارد، انتخاب مواد اولیه است. برخلاف بطریهای غذایی یا صنعتی، مواد پلیمری مورد استفاده در این حوزه باید دارای ویژگیهای زیر باشند:
- پلیمرهای تاییدشده (PET, HDPE, PP): این مواد باید خلوص بالایی داشته باشند و فاقد هرگونه افزودنی یا آلودگی باشند که ممکن است به داخل دارو نشت کند (Leaching).
- ثبات شیمیایی: ماده اولیه نباید با ترکیبات دارویی واکنش نشان دهد. برای مثال، بطریهای حاوی مایعات حساس نیازمند تاییدیه ثبات شیمیایی برای جلوگیری از تغییر خواص دارو هستند.
- گواهینامههای بهداشتی: مواد اولیه باید دارای گرید دارویی تاییدشده باشند. برای یک تولید بطری پزشکی در ایران، اخذ پروانه و تاییدیه از سازمان غذا و دارو برای مواد اولیه، یک الزام غیرقابل چشمپوشی است.
۳. فاز دوم: کنترل فرآیند تولید و اصول GMP
پس از تأمین مواد اولیه استاندارد، فرآیند تولید بطری پزشکی وارد مرحله حساس خود میشود که باید بر اساس اصول Good Manufacturing Practice (GMP) صورت پذیرد:
| مرحله کنترل | هدف اصلی |
| کنترل محیط تولید | جلوگیری از آلودگی ذرات معلق، غبار و میکروبها؛ استفاده از اتاقهای تمیز (Cleanrooms) در صورت لزوم. |
| کنترل قالب و بادکن | اطمینان از صحت ابعاد (شامل ضخامت، وزن و حجم) و جلوگیری از ایجاد نقاط ضعف در بدنه بطری. |
| کنترل ابعادی دهانه | تضمین آببندی کامل درب بطری و جلوگیری از نشت (Leakage) و تبخیر محصول. |
| بازرسی چشمی خط تولید | حذف فوری هرگونه بطری دارای نقص ظاهری، لکههای سیاه یا خطوط نامتعارف. |
